เปิดยุคใหม่ของการบริการรถรับส่งสาธารณะด้วย “Robotaxi”
Robotaxi จะเข้ามาเป็นอีกหนึ่งทางเลือกให้กับผู้โดยสารและช่วยลดปัญหาจากการใช้บริการแท็กซี่ที่เกิดขึ้นทั่วโลกรวมถึงในไทย
Robotaxi บริการรถรับส่งสาธารณะรูปแบบใหม่
หากมองย้อนกลับไปการบริการรถรับส่งสาธารณะรูปแบบใหม่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องตามความก้าวหน้าของเทคโนโลยี จากการเรียกรถแท็กซี่ริมถนนสู่การใช้แอปพลิเคชันบริการเรียกรถรับส่งล่วงหน้าอย่าง Uber, Lyft และ Grab หรือจากบริการแท็กซี่แบบมีคนขับรถจนมาถึงแท็กซี่ไร้คนขับ (Robotaxi) ซึ่ง Robotaxi กำลังเป็นกระแสพูดถึงกันอย่างแพร่หลายหลัง Alphabet ซึ่งเป็นบริษัทแม่ของ Google ได้เปิดตัว Waymo บริการ Robotaxi เชิงพาณิชย์เต็มรูปแบบอย่างเป็นทางการใน Los Angeles, Phoenix และ San Francisco ในช่วงกลางเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา แล้วกำลังจะเปิดให้บริการใน Austin และ Atlanta เร็วๆ นี้ รวมถึง Cruise ของ General Motors ที่อยู่ระหว่างการพัฒนาและทดสอบระบบ ขณะที่ในฝั่งของ Tesla ก็เกาะกระแส Robotaxi เปิดตัว Cybercab เมื่อต้นเดือนตุลาคมและคาดว่าจะเริ่มให้บริการในสหรัฐฯ ได้ในปี 2026 นอกจากนี้ Robotaxi ยังเริ่มทดสอบการใช้งานในอีกหลายประเทศไม่ว่าจะเป็นสิงคโปร์ เกาหลีใต้ ออสเตรเลีย ญี่ปุ่น นิวซีแลนด์ UAE ยุโรป รวมถึงจีนที่อยู่ระหว่างการทดสอบระบบ Robotaxi กว่า 16,000 คันใน 19 เมือง จึงปฏิเสธไม่ได้ว่า Robotaxi จะมาเปลี่ยนรูปแบบการให้บริการรถรับส่งสาธารณะในเมืองใหญ่ ๆ ของโลกให้ก้าวล้ำสมัยไปอีกขั้นในอีก 2-3 ปีข้างหน้า
Robotaxi : ตัวเลือกใหม่ที่ปลอดภัยและคุ้มค่า พร้อมเปลี่ยนโฉมการเดินทางทั่วโลก
Robotaxi จะเข้ามาเป็นอีกหนึ่งทางเลือกให้กับผู้โดยสารและช่วยลดปัญหาจากการใช้บริการแท็กซี่ที่เกิดขึ้นทั่วโลกรวมถึงในไทย ทั้งการเรียกเก็บค่าโดยสารที่สูงเกินความเป็นจริงด้วยการใช้ระบบคำนวณค่าโดยสารและเส้นทางอัตโนมัติพร้อมแจ้งให้กับผู้โดยสารก่อนตัดสินใจใช้บริการ รวมถึงความไม่ปลอดภัยจากแท็กซี่ผิดกฎหมายเพราะ Robotaxi ต้องจดทะเบียนกับหน่วยงานภาครัฐและติดตั้งระบบติดตามแบบ Real time ในรถทุกคัน จากข้อดีเหล่านี้จึงทำให้ Robotaxi จะสามารถจูงใจให้ผู้ใช้บริการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วได้ไม่ยาก สะท้อนจากจำนวนผู้โดยสารที่ลงทะเบียน Waitlist ขอใช้บริการในระบบของ Waymo ที่สูงถึง 3 แสนรายในช่วงทดลองระบบ อีกทั้ง ผลสำรวจความพึงพอใจของผู้ใช้บริการในสหรัฐฯ กว่า 3,700 คนของ J.D. Power ในช่วงเดือนสิงหาคมที่ผ่านมายังพบว่า 76% ของผู้ใช้บริการพึงพอใจในการใช้บริการ Robotaxi ประกอบกับในระยะข้างหน้าอัตราค่าบริการ Robotaxi จะมีแนวโน้มลดลงอีกจากต้นทุนการบริการที่ต่ำลงเนื่องจากรถยนต์ที่ให้บริการเป็นรถยนต์ไฟฟ้าทุกคันจึงทำให้ค่าบำรุงรักษาต่ำกว่ารถยนต์สันดาปทั่วไป อีกทั้ง การใช้เทคโนโลยีขั้นสูงอย่าง AI และ Machine learning จะทำให้ Robotaxi สามารถวิเคราะห์เส้นทางที่สั้นที่สุดและใช้ระยะเวลาเดินทางน้อยที่สุดเพื่อลดต้นทุนในการบริการให้ต่ำสุดได้ นอกจากนี้ ค่าบริการ Robotaxi ที่จะลดลงส่วนหนึ่งยังเป็นผลจากการแข่งขันด้านราคาที่มีแนวโน้มสูงขึ้นจากการเข้ามาของผู้ให้บริการรายใหม่อีกหลายรายที่ขณะนี้อยู่ระหว่างการทดสอบระบบ โดยปัจจุบันค่าบริการ Robotaxi มีอัตราที่ใกล้เคียงกับการเรียกรถรับส่งแบบปกติ โดยค่าบริการในการเดินทางเส้นทางเดียวกันของ Waymo เปรียบเทียบกับการเรียกแท็กซี่ผ่านแอปพลิเคชัน Uber ในระยะทางราว 1.9 ไมล์ พบว่าค่าบริการ Waymo อยู่ที่ 15.87 ดอลลาร์สหรัฐ ขณะที่ Uber อยู่ที่ราว 13.93 ดอลลาร์สหรัฐ (รวมทิปคนขับรถ 3.00 ดอลลาร์สหรัฐและส่วนลดโปรโมชันอีก 3.04 ดอลลาร์สหรัฐ)
ความปลอดภัยและกฎหมาย : ปัจจัยสำคัญในการขับเคลื่อน Robotaxi สู่อนาคต
อย่างไรก็ดี ความปลอดภัยและความเข้มงวดของกฎหมายจราจรที่จะมารองรับยานยนต์ไร้คนขับยังเป็นข้อกังวลสำคัญในการใช้บริการ Robotaxi แม้ยานยนต์ไร้คนขับจะพัฒนาขึ้นเพื่อลดอุบัติเหตุบนท้องถนน เนื่องจากความผิดพลาดของคนเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุ แต่ความปลอดภัยยังถือเป็นปัจจัยสำคัญที่จะสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้โดยสารโดยเฉพาะกับผู้ที่ยังไม่มีประสบการณ์การใช้บริการ Robotaxi ดังนั้น การติดตั้งอุปกรณ์และระบบความปลอดภัยในยานยนต์ไร้คนขับที่สามารถใช้งานได้ทันทีในกรณีที่เกิดเหตุฉุกเฉิน เช่น ปุ่มกดแจ้งขอความช่วยเหลือฉุกเฉิน ระบบแจ้งเหตุอัตโนมัติ และการปลดล็อกระบบอัตโนมัติเพื่อควบคุมพวงมาลัยจะทำให้ผู้โดยสารรู้สึกอุ่นใจมากขึ้น รวมถึงการออกกฎหมายควบคุมยานยนต์ไร้คนขับที่ครอบคลุมในทุกมิติ ซึ่งปัจจุบันหลายประเทศเริ่มร่างกฎหมายใหม่ควบคู่ไปกับการแก้กฎหมายเดิมเพื่อรองรับการใช้งานยานยนต์ไร้คนขับแล้ว ไม่ว่าจะเป็นประเทศที่ให้บริการ Robotaxi เชิงพาณิชย์แล้วอย่างรัฐแคลิฟอร์เนียในสหรัฐฯ โดยยานยนต์ไร้คนขับจะต้องมีเทคโนโลยีด้านความปลอดภัยตามมาตรฐานของหน่วยงานควบคุมยานยนต์ของภาครัฐและอยู่ภายใต้กฎหมายจราจรเดียวกันกับรถยนต์ปกติ อีกทั้ง จะต้องมีกรมธรรม์ประกันภัยที่ครอบคลุมความเสียหายในกรณีที่เกิดอุบัติเหตุทั้งของตัวยานยนต์ไร้คนขับเองและผู้โดยสารด้วย ขณะที่ประเทศที่อยู่ระหว่างการทดสอบระบบอย่างสหราชอาณาจักรได้ออกกฎหมาย Automated Vehicles Act 2024 ที่มีเนื้อหาครอบคลุมทั้งการจดทะเบียน การออกใบอนุญาต และการกำหนดโทษความผิดทางอาญาจากอันตรายที่เกิดจากยานพาหนะไร้คนขับเพื่อรองรับการใช้งาน Robotaxi เชิงพาณิชย์ในระยะข้างหน้า
ทั้งนี้แม้ Robotaxi จะยังไม่มีการทดสอบการใช้งานในไทย แต่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องอาจจะต้องเริ่มเตรียมความพร้อมทั้งการให้ความรู้เกี่ยวกับระบบความปลอดภัยของยานยนต์ไร้คนขับเพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้โดยสาร การวางระบบการบริการรถรับส่งสาธารณะ การกำหนดเส้นทางและพื้นที่ให้บริการ และการพิจารณาแก้ไขหรือปรับกฎหมายจราจรเพื่อรองรับการใช้งาน Robotaxi ซึ่งมีโอกาสเข้ามาไทยในอีกไม่นานตามกระแสโลก
________
เผยแพร่ในหนังสือพิมพ์ประชาชาติธุรกิจ คอลัมน์มองข้ามชอตวันที่ 6-8 มกราคม 2025