โครงสร้างพื้นฐานที่ยั่งยืน … แต้มต่อการลงทุน ที่หยุดเดินไม่ได้

สงครามการค้ารอบใหม่ภายใต้ Trump 2.0

สงครามการค้ารอบใหม่ภายใต้ Trump 2.0 คือจุดเปลี่ยนสำคัญที่สร้างแรงกระเพื่อมรุนแรงต่อทิศทางเศรษฐกิจ การค้า และการลงทุนทั่วโลกในหลายมิติ ซึ่งคงปฏิเสธไม่ได้ว่า ความไม่ชัดเจนดังกล่าวมีส่วนทำให้ภาคธุรกิจตัดสินใจชะลอการลงทุนหรือพับแผนธุรกิจที่มีอยู่ในมือ เพื่อประเมินทางหนีทีไล่อย่างรอบด้าน พร้อม ๆ ไปกับรอดูความชัดเจนของนโยบายด้านต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งนโยบายภาษีตอบโต้ของประธานาธิบดีทรัมป์ซึ่งยังมีแนวโน้มเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา ยิ่งไปกว่านั้น สถานการณ์ดังกล่าวยังส่งผลให้กระแสการย้ายฐานการผลิตเพื่อปรับเปลี่ยนซัพพลายเชนครั้งใหญ่ของโลกตกอยู่ภายใต้ความท้าทายที่เพิ่มขึ้นตามไปด้วย รวมทั้งอาจมีกระแสการย้ายไปลงทุนในประเทศที่วางตัวเป็นกลาง (Conflict-free Countries) หรือกลุ่มประเทศที่เป็นพันธมิตรกับสหรัฐฯ มากขึ้นอีกด้วย ซึ่งความไม่แน่นอนดังกล่าวส่งผลกระทบต่อแนวโน้มการลงทุนในไทยทั้งทางตรงและทางอ้อมอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้เช่นกัน

อย่างไรก็ดี ท่ามกลางความโกลาหลและความไม่แน่นอนสูงในปัจจุบัน สิ่งที่ประเทศไทยจำเป็นต้องเดินต่อและต้องเดินไปข้างหน้าอย่างต่อเนื่อง คือการสร้างความแข็งแกร่งด้านโครงสร้างพื้นฐานเพื่อเตรียมความพร้อมรองรับโอกาสด้านการลงทุนใหม่ ๆ  ที่จะเข้ามาในอนาคตเมื่อสถานการณ์ต่าง ๆ เริ่มนิ่งและชัดเจนมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานที่เชื่อมโยงกับอุตสาหกรรมเป้าหมายซึ่งจะเป็น New Engine of Growth ของประเทศ ซึ่งนอกจากจะต้องมุ่งพัฒนาไปสู่โครงสร้างพื้นฐานทางกายภาพที่มีความพร้อมและทันสมัย ตอบโจทย์ความต้องการของภาคธุรกิจ ยืดหยุ่นต่อการเปลี่ยนแปลง และครบวงจรแล้ว ยังต้องเป็นโครงสร้างพื้นฐานที่ตอบโจทย์เรื่องความยั่งยืนควบคู่กันไปด้วย เพื่อสร้างแต้มต่อให้ไทยเป็นหมุดหมายการลงทุนที่มีเสน่ห์ดึงดูดใจนักลงทุนต่างชาติ และหนุนบทบาทในการเป็นศูนย์กลางธุรกิจ การค้า และโลจิสติกส์ระดับภูมิภาคร่วมด้วย

ลงทุนโครงสร้างพื้นฐานที่ยั่งยืน (Sustainable infrastructure) หนุนเศรษฐกิจไทยโตระยะยาว

อนึ่ง “โครงสร้างพื้นฐานที่ยั่งยืน” หรือ Sustainable infrastructure ในที่นี้ มีความหมายที่ค่อนข้างกว้าง ซึ่งหมายถึง การออกแบบและพัฒนาโครงสร้างด้านพลังงาน โครงสร้างด้านการขนส่งและโทรคมนาคม โครงสร้างด้านทรัพยากรน้ำ รวมไปถึงโครงสร้างและระบบการกำจัดของเสียหรือกากอุตสาหกรรม ที่ต้องคำนึงถึงผลกระทบต่อเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมในระยะยาวควบคู่กันไปด้วย ตัวอย่างเช่น การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงานหมุนเวียนที่มีการขยายโครงข่ายให้ครอบคลุมไปยังพื้นที่ชนบทห่างไกลที่ไม่มีไฟฟ้าใช้เพื่อปรับปรุงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนให้ดีขึ้นและสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจที่ช่วยสนับสนุนการเพิ่มขึ้นของรายได้ครัวเรือน การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านอุตสาหกรรมที่มีส่วนช่วยสนับสนุนการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกเพื่อเปลี่ยนผ่านไปสู่เศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานสาธารณะสำหรับชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า เป็นต้น

สิงคโปร์ คือประเทศต้นแบบที่น่าจับตามองในเรื่องการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่ยั่งยืน ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากข้อจำกัดด้านภูมิประเทศและทรัพยากรธรรมชาติที่มี โดยรัฐบาลสิงคโปร์ได้มีการบรรจุแผนพัฒนาฯ ดังกล่าวไว้ใน Roadmap การพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน หรือ “Singapore Green Plan 2030” อย่างชัดเจนและเป็นรูปธรรม อาทิ ตั้งเป้าหมายปฏิรูปโครงสร้างระบบพลังงานของประเทศสู่การใช้พลังงานสะอาดและเพิ่มการใช้พลังงานแสงอาทิตย์ ลงทุนและสนับสนุนการวิจัยและพัฒนาแหล่งน้ำ ส่งเสริมการใช้หลอดไฟ Smart LED และพลังงานแสงอาทิตย์ในที่พักอาศัยของการเคหะแห่งชาติสิงคโปร์ทุกแห่งทั่วประเทศ พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่สนับสนุนเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular economy) เช่น ระบบบำบัดน้ำเสียจากครัวเรือนและภาคอุตสาหกรรม การแปรรูปขยะมูลฝอยเป็นวัสดุก่อสร้าง เป็นต้น ซึ่งแผนพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่ยั่งยืนเหล่านี้ คือแม่เหล็กชั้นดีที่มีส่วนช่วยดึงดูดเม็ดเงินลงทุนเข้าประเทศและขับเคลื่อนการเติบโตของเศรษฐกิจของสิงคโปร์อย่างต่อเนื่อง

SCB EIC มองว่า การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่ยั่งยืน คือปัจจัยหนุนสำคัญที่จะมีส่วนช่วยดึงดูดเม็ดเงินลงทุนให้เข้ามาในไทยและในพื้นที่ EEC อย่างต่อเนื่องในระยะยาว ซึ่งนอกจากจะตอบโจทย์นักลงทุนที่ให้ความสำคัญกับการดำเนินธุรกิจอย่างยั่งยืนตลอดห่วงโซ่การผลิตแล้ว ยังเป็นรากฐานสำคัญในการขับเคลื่อนประเทศไปสู่การเติบโตอย่างยั่งยืนในอนาคตอีกด้วย

________
เผยแพร่ใน นสพ. กรุงเทพธุรกิจ คอลัมน์ Smart EEC วันที่ 30 เมษายน 2025