เศรษฐกิจจีน

เผยแพร่ใน EIC Outlook ฉบับไตรมาส 2/2020 คลิกอ่านฉบับเต็ม 

เศรษฐกิจจีน : เศรษฐกิจจีนฟื้นตัวแบบไม่ทั่วถึง และยังคงต้องพึ่งอุปสงค์ภายในประเทศ


เศรษฐกิจจีนในไตรมาส 1 ปี 2020 หดตัว 6.8%YOY ซึ่งเป็นการหดตัวครั้งแรกในรอบ 28 ปี จากผลของ COVID-19 ที่เริ่มแพร่ระบาดเป็นประเทศแรก โดยจีนเริ่มใช้มาตรการปิดเมืองตั้งแต่ปลายเดือนมกราคม เพื่อควบคุมการแพร่ระบาดของโรค เป็นผลให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจหยุดชะงักในไตรมาสแรกและคาดว่าจะเป็นจุดต่ำที่สุด โดยเศรษฐกิจจีนจะฟื้นตัวในไตรมาสที่ 2 หลังการผ่อนคลายมาตรการในช่วงต้นเดือนเมษายน ทำให้ธุรกิจและโรงงานส่วนใหญ่สามารถกลับมาดำเนินการได้อีกครั้ง แต่ภาคบริการบางส่วน เช่น โรงภาพยนตร์และสถานบันเทิง ยังไม่สามารถกลับมาดำเนินการเป็นปกติได้ สะท้อนว่าการฟื้นตัวจำเป็นต้องใช้เวลาอย่างค่อยเป็นค่อยไปและคาดว่าจะมีลักษณะการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจเทียบกับปีก่อนหน้าในรูปแบบตัว U (U-shape recovery)

การฟื้นตัวของเศรษฐกิจอาจเกิดขึ้นไม่พร้อมกัน โดยการฟื้นตัวถูกนำโดยภาคอุตสาหกรรม เนื่องจากการฟื้นตัวจากฝั่งอุปทานเกิดขึ้นง่ายกว่า แต่ฝั่งอุปสงค์จะยังมีปัจจัยกดดันจากเศรษฐกิจโลกที่ยังซบเซา ทำให้การส่งออกสินค้า 4 เดือนแรกหดตัวถึง 9%YOY และคาดว่าจะสามารถกลับมาฟื้นตัวจากจุดต่ำสุดได้ในช่วงครึ่งหลังของปี 2020 หลังจากอุปสงค์ต่างประเทศฟื้นตัวขึ้น ทำให้การเติบโตทางเศรษฐกิจต้องพึ่งพาอุปสงค์ภายในประเทศเป็นหลัก หลังการผ่อนคลายมาตรการปิดเมือง โดย EIC คาดว่าเศรษฐกิจจีนในปี 2020 เติบโตเพียง 1.2%

รัฐบาลจีนเผยโครงการลงทุนภาครัฐ “New Infrastructure” ชุดใหญ่ เพื่อสร้างเสถียรภาพในการเติบโต โดยโครงการดังกล่าวจะเน้นลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานด้านดิจิทัลต่าง ๆ ร่วมกับภาคเอกชน ทั้งหมดกว่า 22,000 โครงการ มูลค่ารวมทั้งสิ้น 49.6 ล้านล้านหยวนตลอดหลายปีข้างหน้า ซึ่งในปี 2020 มีมูลค่าการลงทุนราว 7.6 ล้านล้านหยวน นอกจากนี้ ทางการจีนได้ตั้งเป้าหมายขาดดุลการคลังในงบประมาณ (on-budget deficit) ในปี 2020 ไว้ที่ 3.6% หรือมากกว่า ซึ่งเทียบกับปี 2019 อยู่ที่ 2.8% และหากนับรวมเงินโอนจากบัญชีภายใต้การดูแลของรัฐเข้าสู่บัญชีกลาง จะทำให้การขาดดุลการคลังที่แท้จริงอยู่ที่ราว 6.5% ประกอบกับธนาคารกลางจีน (PBOC) ก็ผ่อนคลายนโยบายการเงินอย่างต่อเนื่อง โดยตั้งแต่ต้นปี 2020 PBOC ลดอัตราดอกเบี้ย Loan prime rate อายุ 1 ปีและ 5 ปี 0.3pp และ 0.15pp เหลือ 3.85% และ 4.65% ในเดือนเมษายน ตามลำดับ เพื่อรองรับผลกระทบต่อเศรษฐกิจจากไวรัส และลด RRR ในเดือนเมษายนและพฤษภาคมทั้งหมด 1pp เหลือเพียง 6%

ความเสี่ยงของสงครามการค้ากลับมาเพิ่มขึ้นอีกครั้ง เนื่องจากนับตั้งแต่ต้นปีจนถึงเดือนมีนาคม จีนนำเข้าสินค้าสหรัฐฯ ภายใต้ข้อตกลงการค้าระยะที่ 1 ต่ำกว่าเป้าหมายไปมาก โดยนำเข้าเพียง 46% ของมูลค่าเป้าหมายที่ตกลงกันไว้ จึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ความตึงเครียดของทั้งสองฝ่ายกลับมาอีกครั้ง โดย EIC คาดว่าความตึงเครียดระหว่างสหรัฐฯ และจีนเป็นความเสี่ยงที่ต้องจับตาในระยะต่อไป นอกจากนี้ สถานการณ์ COVID-19 ได้กระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงห่วงโซ่อุปทาน ซึ่งอาจเป็นการกระตุ้นให้เกิดการทวนกระแสโลกาภิวัตน์ที่ชัดเจนมากขึ้น (อ่านเพิ่มเติมที่ BOX: COVID-19 หนึ่งปัจจัยเร่งทวนกระแสโลกาภิวัฒน์)



นัยต่อเศรษฐกิจไทย

• เงินหยวน ณ วันที่ 27 พฤษภาคม 2020 อ่อนค่าลง 2.4%YTD เทียบกับดอลลาร์สหรัฐ สำหรับปี 2020 เศรษฐกิจโลกเข้าสู่ภาวะถดถอยและความเสี่ยงของสงครามการค้าระหว่างสหรัฐฯ และจีนที่เริ่มกลับมาอีกครั้ง ทำให้เงินหยวนมีแนวโน้มอ่อนค่า

• การส่งออกของไทยไปจีนใน 4 เดือนแรกของปี 2020 หดตัว 1.8%YOY โดยสินค้าสำคัญที่ส่งออกหดตัวส่วนใหญ่เป็นสินค้าอุตสาหกรรม ได้แก่ เม็ดพลาสติก (-23.4%YOY) เคมีภัณฑ์ (-34.7%YOY) และไม้และผลิตภัณฑ์ไม้ (-14.9%YOY) ขณะที่สินค้าเกษตรและสินค้าเกี่ยวเนื่องกับการทำงานที่บ้านยังขยายตัวเป็นบวก ได้แก่
ทุเรียนสด (+78.1%YOY) และฮาร์ดดิสก์ (+64.4%YOY) ในระยะข้างหน้าการส่งออกสินค้าอุตสาหกรรมอาจฟื้นตัวได้บางส่วนในช่วงครึ่งหลังของปี หลังอุปสงค์โลกเริ่มฟื้นตัวขึ้น

• การลงทุนโดยตรงจากจีนในไทยในปี 2019 ขยายตัว 2.2% โดยธุรกิจที่มีเม็ดเงินลงทุนสูงสุด 3 อันดับ ได้แก่ ธุรกิจการผลิตยางและพลาสติก ธุรกิจ การผลิตยานยนต์ และธุรกิจขายส่งและการขายปลีก ตามลำดับ สำหรับปี 2020 คาดว่าเงินลงทุนจากญี่ปุ่น จะลดลงในช่วงครึ่งแรกของปี เนื่องจากความกังวลเกี่ยวกับสถานการณ์ COVID-19 ทั่วโลก