เหตุใดประเทศไทยจึงพึ่งพาการส่งออกมาก (และเราควรทำอย่างไร)?

เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่าเศรษฐกิจของประเทศไทยต้องพึ่งพาการส่งออกเป็นหลัก โดยมีระดับการพึ่งพาเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ และแม้ว่าหลายๆ รัฐบาลจะมีนโยบายในการลดการพึ่งพาการส่งออก แต่ก็ยังไม่สามารถจัดการกับปัญหานี้ได้ สาเหตุสำคัญมาจากความพยายามในการกระตุ้นอุปสงค์ในประเทศที่ไม่เป็นผล เนื่องจากรายได้หรืออำนาจซื้อในการจับจ่ายใช้สอยของประชากรไม่เติบโต โดยค่าจ้างที่แท้จริงในภาคการผลิตของไทยยังคงล้าหลังอยู่ในระดับที่ไม่ต่างจาก 10 ปีที่ผ่านมา ในขณะที่ตัวเลขของสิงคโปร์และเกาหลี เพิ่มขึ้นกว่า 50% ทั้งนี้ส่วนหนึ่งเป็นผลสะท้อนจากภาวะการลงทุนในประเทศที่ซบเซา โดยมูลค่าการลงทุนทั้งภาครัฐและเอกชนรวมกันของไทยในปี 2551 ยังคงอยู่ในระดับที่ต่ำกว่าช่วงก่อนวิกฤติเศรษฐกิจเอเชียเมื่อปี 2540 ในขณะที่มูลค่าการลงทุนในประเทศอื่นๆ ในภูมิภาค เช่น สิงคโปร์ อินโดนีเซีย และเกาหลี เพิ่มขึ้นไปถึง 20-50% แล้ว ผลลัพธ์ที่ตามมา คือเรายังคงมีผลิตภาพแรงงาน (labor productivity)1 ที่ต่ำ ประกอบกับการที่ราคาขายสินค้าส่งออกถูกกำหนดโดยตลาดโลกซึ่งเปลี่ยนแปลงไม่มาก ทำให้ผู้ส่งออกไม่สามารถขยับราคาค่าจ้างได้มากนัก จึงเป็นอุปสรรคสำคัญในการกระตุ้นอุปสงค์ภายในประเทศ โดยสิ่งเหล่านี้ส่งผลถึงกันเป็นวงจร ทำให้เราต้องพึ่งพาการส่งออกอย่างต่อเนื่องนั่นเอง


โดยหากจะทำให้วงจรนี้สลายไป เราควรต้องหยุด หรือแทรกแซงวงจรนี้ให้ได้ ไม่ว่าจะด้วยการพยายามทำให้สินค้าส่งออกมีราคาสูงขึ้นด้วยการเพิ่มผลิตภาพแรงงาน หรือพัฒนาสินค้าให้มีมูลค่าเพิ่มมากขึ้น หรือพยายามทำให้ค่าเงินบาทไม่แข็งค่าขึ้นไปเร็ว ซึ่งสิ่งเหล่านี้ทำได้ไม่ง่ายนัก แต่สิ่งที่ทำได้ และควรทำอย่างยิ่งในขณะนี้ก็คือ ควรเร่งให้การลงทุนสามารถดำเนินต่อไปได้อย่างต่อเนื่อง โดยหากรัฐบาลเริ่มการลงทุนในโครงการสาธารณูปโภคขนาดใหญ่ ก็จะทำให้การลงทุนจากภาคเอกชนหลั่งไหลตามมา แต่หากไม่มีการดำเนินการในเรื่องนี้อย่างรวดเร็ว และจริงจัง ก็คงยากที่จะเห็นประเทศไทยพ้นไปจากวงจรพึ่งพาการส่งออก หรือเกิดการพัฒนาผลิตภาพแรงงาน และเพิ่มรายได้แก่ประชาชนได้อย่างเป็นรูปธรรม

สมัครสมาชิก  เพื่อดาวน์โหลดเอกสารนี้